Wat een draak van een film.
Ik waarschuw even verderop in deze blog voor spoilers. Maar misschien kun je deze film beter kijken als je weet wat je te wachten staat. Dus lees vooral verder.
A Star Is Born gaat over Jackson (Bradley Cooper), een beroemde countryzanger met een fikse alcohol- en pillenverslaving, die na een concert, op zoek naar nog meer drank, toevallig terechtkomt in een bar waar de jonge serveerster Ally (Lady Gaga) net een optreden geeft. Jackson, overrompeld door haar talent, valt direct voor haar - en zij voor hem. Terwijl ze tot diep in de nacht praten en liedjes voor elkaar zingen, vertelt Ally dat ze wel een professionele zangcarrière zou willen, maar dat het haar niet lukt omdat ze niet knap en kneedbaar genoeg wordt bevonden door iedereen die er in die wereld toe doet. Jackson neemt Ally onder zijn vleugels, en uiteraard groeit ze zelf uit tot een prachtige zwaan - wat in Jackson, overschaduwd door de vleugels van Ally’s succes, het lelijkste naar boven haalt.
Tot zover een prima uitgangspunt voor een meeslepend liefdesverhaal dat het niet moet hebben - niet eens hoeft te hebben – van subtiliteiten en een bepaalde mate van geloofwaardigheid. Een sprookje is het, niets meer of minder: kleine serveerster groeit uit tot de grootste ster aan het firmament en vindt eindelijk erkenning, maar vooral: de ware liefde, die van haar houdt om wie ze werkelijk is.
Laat ik hiermee beginnen: de film is prachtig geschoten, goed gecast, er wordt overtuigend geacteerd en waanzinnig gezongen, althans, dat laatste neem ik aan van anderen, ik kan echt helemaal niks met dit soort vaderjacobliedjes-verpakt-als-baanbrekende-popsongs, gezongen met zoveel vibrato en aanstellerij dat elke emotie er vakkundig uit-gebelt is. Ik bedoel maar te zeggen: de vorm is prima.
MAAR DE INHOUD, MENSEN. DE INHOUD.
Als je nog van plan bent om te gaan: lees maar niet verder, want behalve spoilers spoil ik ook al het plezier dat je misschien nog aan deze film zou kunnen beleven.
Als je toch al niet van plan was om te gaan, kun je hieronder lezen waarom mij dat een prima beslissing lijkt.
- Spoilers -Want wat de film uiteindelijk is:
een opeenvolging van plotpunten die zich ongeveer zo laten samenvatten -
Man: “Dit is wat je gaat doen.”
Ally: “Liever niet.”
Man: “Jawel.”
Ally: “O, oké.”
- maar die je hardhandig dwingt om mee te gaan in het narratief van Ally als sterke, onafhankelijke vrouw en Jackson als een afbrokkelende ster die nog nooit werkelijk heeft liefgehad, tot hij haár tegenkomt. Een vrouw die je een taart in het gezicht kunt duwen op het moment dat ze van haar succes durft te genieten, en die daar dan niet moeilijk over doet.
“Jackson wil dat je naar zijn optreden komt”, zegt de chauffeur die naar Ally gestuurd is om haar op te halen.
“Nee”, zegt Ally.
“Ik moet werken”, zegt Ally.
“Ik kan écht niet”, zegt Ally, en twee minuten later heeft ze ontslag genomen en staat ze te zwijmelen in de coulissen bij Jackson’s optreden.
Nou. Hier staat een vrouw die zich niet de kaas van het brood laat eten.
Het gaat verder.
Ten overstaan van dui-zen-den mensen zetten Jackson en zijn band een nummer in dat Ally tot haar schrik herkent. Het is het nummer dat ze de nacht ervoor voor hem heeft gezongen; één van haar zelfgeschreven liedjes waarvan ze hem een a-capella coupletje en refreintje heeft laten horen. Dat liedje heeft nu een volledig arrangement en de voltallige band tikt en humt en knikt goedkeurend mee met de maat van deze compleet nieuwe song die ze nu aan dui-zen-den mensen laten horen, terwijl Jackson richting de coulissen gebaart dat Ally het podium op moet komen.
“I don’t sing my own songs”, zei Ally nog, de nacht ervoor.
This is the moment, zegt de film.
“Ik ga niet het podium op”, zegt Ally.
Het publiek joelt en klapt terwijl de band blijft jammen op dit, blijkbaar, vetste nummer dat ze ooit gespeeld hebben.
VOEL JE AL DINGEN?, schreeuwde de film.
JA!, schreeuwde iets in mij terug. DAT IS HÁÁR NUMMER, LUL!
“Kom nou hier”, zegt Jackson.
“Nou oké”, zegt Ally. Zonder enige band-, laat staan festivalervaring stapt ze het podium op, voelt de band aan, valt in op het juiste moment, zingt haar lied, improviseert meerstemmig, kortom, she kills it, en iedereen gilt en klapt en is extatisch.
Wat ongeveer het punt was waarop ik dacht:
heeft… heeft Lady GaGa deze film geschreven?
Ally is sassy, stoer, eigenwijs; in gelijke mate overtuigd van haar eigen kunnen en onzeker over haar uiterlijk. (Ook wel bekend als de You don’t know you’re beautiful / that’s what makes you beautiful-troop.) Haar beste vriendinnen zijn drag queens (uiteraard, want Ally is So Not Like Other Girls), zij dragen haar op handen.
“Je bent de enige vrouw die hij ooit op het podium heeft gevraagd”, zegt iemand tegen Ally. “Je hebt nog nooit van iemand zó gehouden als van haar”, zegt een vriend tegen Jackson.
Alles wat Ally - via de hand van Jackson weliswaar - aanraakt, verandert in goud. Kritiek is er niet, ze faalt nooit. Zelf kan ze amper geloven dat ze genomineerd is voor een Grammy (die ze natuurlijk wint, waar ook de presentatrice van de betreffende award niet nalaat om “this is really cool” op te becommentarieren), maar om haar heen staat haar crew al te klappen, allemaal te klappen, voor Ally: de beste, de speciaalste, en de schoonste van al.
(Lady Gaga heeft de film niet geschreven. Ik kan haar dit uit de hand gelopen tienerdagboekfragmentfantasietje niet aanrekenen. Maar toch. WTF.)
In bijna honderdtwintig minuten film zitten drie momenten waarin Ally een eigen keuze maakt: wanneer ze het zingen van La Vie En Rose verkiest boven een gemakkelijker score, wanneer ze een hond adopteert, en wanneer ze halverwege de film tegen haar dansers zegt dat ze hen niet nodig heeft.
Verder doet ze wat haar gezegd wordt.
Zichtbaar opgelaten laat ze Jackson - een man die ze dan alleen nog kent van tv - een deel van haar grime verwijderen, gewoon, omdat hij dat wil (dat gebeurt in alle A Star Is Born-films? Geen excuus). Zichtbaar vermoeid stemt ze erin toe om nog één drankje met hem te gaan doen. Zichtbaar onvoorbereid treedt ze voor het eerst vol in de schijnwerpers, zichtbaar overrompeld gaat ze akkoord met een manager, een tournee, een huwelijksaanzoek.
Je zou zeggen dat haar man, een oude rot in het vak, haar wel wat tips zou kunnen geven over die wereld waarin ze zichtbaar moeite heeft haar draai te vinden.
O, maar dat doet hij ook.
“Talent comes everywhere”, zegt hij tegen zijn - daar kunnen we het toch wel over eens zijn - buitengewoon getalenteerde vrouw, vlak voor een belangrijk optreden. “But having something to say and a way to say it so that people listen to it, that’s a whole other bag.” Je hebt nu hun aandacht, drukt hij haar op het hart. Vertel ze dan ook iets waarachtigs.
Waarna Ally het podium opstapt om een liedje te zingen over een lekkere jongen met zijn lekkere kontje in zijn strakke spijkerbroekje.
Opdat wij het niet vergeten: ja, Jackson is een alcoholist, en hij is soms best een lul, maar hij is de werkelijke kunstenaar, een getroubleerde ziel met een te groot hart en een naïef vertrouwen in artistieke integriteit.
Als hij aan het eind van de film zichzelf ophangt, sorry, opoffert, om “niet langer in de weg te staan van Ally’s geluk en carrière”, voelde dat eigenlijk meer als een manier om het weer over hém te laten gaan. Of als een soort… straf. Hier leken Ally en ik even heel erg op elkaar: net als zij, had ook ik er duidelijk weer geen zak van begrepen.
HIER ZIJN DE EMOTIES! VOEL JE ZE AL?, schreeuwde de film tegen me.
Niet echt, zei ik.
HET ZIJN ANDERS ECHT HELE GEVOELIGE EMOTIES!
Hm-
WAT IS HET TOCH ALLEMAAL EMOTIONEEL HE!, schreeuwde de film.
“Oké”, zei ik. Ik zakte wat dieper onderuit, en wachtte tot het voorbij was.