Rik van de Westelaken wrijft kort in zijn handen. Op de trap van Paleis Soestdijk spreekt hij Ranomi Kromowidjojo toe. Ze staat stijf en lichtelijk scheef overeind, als een kaars die is schuingezakt in de kandelaar. De handen die uit haar knalroze pak steken lijken die van een paspop.
Zojuist is op een groot scherm een beeldmontage getoond waarop Kromowidjojo, Jurre Geluk en Daniël Verlaan door doolhoven dwalen, van grote hoogte abseilen, voor laserguns wegduiken, geld verdienen, opdrachten verkloten en hun twijfel uitspreken over medekandidaten.
Uit Van de Westelakens mond komen ademwolkjes. “Ranomi,” begint hij.
Kromowidjojo’s beheerste glimlach gaat over in een brede grijns. Ze stapt naar voren, maakt een korte buiging en zegt: “Ik ben de Mol.”
Het publiek joelt en applaudisseert. Op de trap haalt Daniël Verlaan lachend zijn schouders op. De camera maakt een schokkerige beweging, Rik van de Westelaken en Jurre Geluk staren verbijsterd in de richting van het regiehok.
De presentator lacht onzeker. “Dat zou heel mooi zijn geweest,” zegt hij uiteindelijk. “Maar je bent het niet.”
“Jawel,” is nog net te horen, voor Kromowidjojo’s microfoon wordt uitgezet. Daniël Verlaan kijkt verbijsterd van haar naar Van de Westelaken en weer terug. In de chaos zegt Jurre Geluk gauw een stap naar voren, breed lachen en zijn armen gespreid. “Ik ben de Mol.”
Er klinken toeters, de ramen van Paleis Soestdijk lichten op in vrolijke neonkleuren, confetti daalt neer op het publiek. Er gaat een aarzelend applaus op. De zeven andere kandidaten, die het niet tot de finale hebben gehaald, kijken elkaar vertwijfeld aan. Verlaan geeft Kromowidjojo een knijpje in de schouder. Ze schudt zijn hand van zich af en beent naar binnen, waar een camera haar registreert terwijl ze zich woedend dwars door de opgelaten mensenmassa in de opnamestudio richting de uitgang begeeft, tot ze uit beeld verdwijnt.
Op maandagavond zit Kromowidjojo bij Khalid & Sophie. Wouke van Scherrenburg en Splinter Chabot zijn ook aanwezig, in principe om het verkiezingsdebat te bespreken, maar ook zij hebben de beruchte Wie Is De Mol-finale gezien.
“Wel in de herhaling, hoor,” zegt Van Scherrenburg. “Ik kijk dat soort programma’s niet.”
Chabot is als oud-deelnemer nog sterk bij het programma betrokken. Hij vraagt zich af wat Kromowidjojo bezielde.
“Bezielde?” zegt Kromowidjojo. “Wat me bezielde was opluchting. Passie. Plezier. Een lang gekoesterde droom die eindelijk in vervulling ging. Niet alleen mocht ik meedoen aan Wie Is De Mol, ik zou als Mol alle afleveringen mogen blijven, én ik zou de eerste vrouwelijke Mol van kleur zijn.”
“Mij hebben ze nooit gevraagd, hoor,” zegt Van Scherrenburg. “Maar ik zou het ook niet willen.”
Een paar dagen later schuift Kromowidjojo aan bij Jinek. Die confronteert haar met haar uitspraak – ze was niet de eerste vrouwelijke Mol van kleur.
“Daar gáát het niet om,” zegt Kromowidjojo. “De vraag is: waarom gaat een groepje” – ze maakt aanhalingstekens in de lucht – “bekende Nederlanders, op kosten van de belastingbetaler, naar Zuid-Afrika? Waarom stuurt een zelfverklaard links bolwerk een groep verwende millennials naar het land waar apartheid is uitgevonden?”
De zondagochtend erop herhaalt Rick Nieman haar vragen bij WNL Op Zondag. Hij wil weten of zij er zelf een antwoord op heeft.
“Omdat woke Nederland doodsbang is dat ze op een dag door hun links-culturele wolk zakken en in de realiteit van de gewone man landen,” zegt Kromowidjojo.
“Dat is geen antwoord op de vraag,” zegt Nieman. “U werd gevraagd voor een populair televisieprogramma. U zei ja, en u ging mee naar Zuid-Afrika. Op kosten van de belastingbetaler.”
“Ik wilde aantonen wat er mis was met het programma. Dat kon alleen van binnenuit.”
“U was lang de gedoodverfde winnaar. Maar u maakte een fout door op de verkeerde in te zetten, en verloor het spel.”
“Er circuleren nu al filmpjes op internet waarop zogenaamd te zien is hoe ik valsspeel tijdens de 50 meter vlinderslag in 2018,” zegt Kromowidjojo.
Nieman leunt niet-begrijpend naar voren. “Er zijn filmpjes…?”
“Laat het de mensen zelf maar bepalen. Laat ze met hun eigen ogen zien wie er tijdens Rio 2016 werkelijk vijfde werd. Wie op de 100 meter Vrije Slag in Tokio gehinderd werd. Geef alle beelden vrij van Wie Is De Mol, ook die niet zijn uitgezonden, ongemonteerd, zodat de mensen zelf kunnen zien wie het spel het meeste heeft gesaboteerd.” Ze snuift. “Dat durven jullie nooit.”
Een halfjaar later, in september 2023, kondigt Ranomi Kromowidjojo haar comeback aan in de Nederlandse professionele zwemsport. “Hoe goed ik ook zwem,” zegt ze tegen een verslaggever, “de kans dat ik ooit nog een podiumplek bemachtig is minimaal. Daar hebben ze wel voor gezorgd.”
Op Shortreads.nl verschijnt elke werkdag een verhaal gebaseerd op de actualiteit.